Muziek voor Hendrik en Elisabeth, Karel en Filip
Nadia Bierinckx, blokfluiten
Els Spanhove, blokfluiten
Jan Devlieger, blokfluiten
Dirk Moelants, viola da gamba
Dirk De Hertogh, luit en slagwerk
Hendrik VIII (1491-1547), koning van Engeland (1509-1547) was naast een echte ladykiller, hij huwde maar liefst zesmaal en liet twee van zijn twee echtgenotes onthoofden, een belangrijk en oprecht beschermer van de muziek. Hij liet van het continent vele ervaren musici overkomen: Philip van Wilder, de grote luitspeler uit de Nederlanden en Dionisio Memo, de gevierde organist van de San Marco in Venetië. Zijne majesteit verzamelde een menigte minnestrelen om zich heen die hem vergezelden op zijn reizen door Engeland en het buitenland. Zelf speelde hij luit, blokfluit, klavecimbel en zong hij uitstekend van blad. Ook schreef hij zelf muziek. Zo bevat het beroemde manuscript dat naar hem werd genoemd niet minder dan 33 vrij korte stukken van zijn hand, naast werk van Cornish, van Ghizeghem, Isaac en Barbireau. Bekend werk van Hendrik is “Pastime with good company” en “Tandernaken” (gebaseerd op een Vlaams volklied). Na de dood van Hendrik VIII besteeg achtereenvolgens Edward (1547-1553) en Maria Tudor (1553-1558) de troon. Elisabeth I regeerde vanaf 1558 lange tijd over Engeland tot aan haar dood in 1603. Zij was patrones van de muziek en tweede dochter van Hendrik VIII. Onder haar bewind ontplooiden Byrd en Tallis zich als uitmuntende componisten van vocale muziek en kwam de Engelse consortmuziek tot volle bloei.
Karel van Habsburg (1550-1558) was keizer van het Heilige Rooms-Duitse Rijk (1519-1558) en koning van Spanje (1516-1556). Karel werd in Spanje opgevold door Philips II (regeerperiode 1556-1598). Een prachtig voorbeeld van de link tussen de Nederlanden en Spanje is “La cancion del Emperador” (Het lied van de Keizer), een werk voor vihuela (Spaans tokkelinstrument) van Luys de Narvaéz. Het is gebaseerd op het overbekende “Mille regretz” van Josquin des Prez, het favoriete chanson bij uitstek van Karel V. Een andere Spaanse componist is Diego Ortiz. Zijn Trattado de glosas verscheen te Rome tegelijk in het Spaans en het Italiaans. Dit traktaat bevat naast ricercada’s op basschema’s ook een gediminueerde versie van “O felici occhi miei” (naar Arcadelt) en “Doulce Mémoire” (naar Sandrin). De blinde Antonio de Cabezon was één van de meest vooraanstaande klavierspelers aan het hof van zowel Karel als Filip. Cabezons muzikale taal vertoont duidelijke invloeden van Josquin. Het Ensemble O Felici vertaalde de klare en uitgebalanceerde textuur voor klavier naar een bezetting voor consort.
Programma
Henry VIII (1491-1547)
Pastime with good company (ms Henry VIII)
Henry VIII
Consort XVI (ms Henry VIII)
Anonymus
Consort XXIV (ms Henry VIII)
Anoniem
Anonym (ms Henry VIII)
Josquin de Prez (ca 1440-1521)
J’ay pris amours (3 zettingen)
Philip van Wilder (ca 1500-1553)
Fantasia con pause et senza pause
Tyling (fl ca 1450-ca 1475)
Henry VIII (ms Henry VIII)
Tandernaken
Elway Bevin (1554-1638)
Clement Woodcock (fl ca 1575)
Browning my dere (2 zettingen)
William Byrd (1543-1623
Fantasia a 3, nr 1 en 2
Anthony Holborne (ca 1584-ca 1602)
Pavan: The funerals
[Galliard:] Heigh ho holiday
Pauze
Josquin des Prez (ca 1440-1521)
Luys de Narvaéz (fl 1530-50)
Tielman Susato (ca 1500-1561/64)
Mille regretz / La cancion del Emperador
(drie zettingen)
Diego Ortiz (ca 1510-ca 1570)
Recercada primera
O Felici occhi miei (Jacob Arcadelt 1505-1568)
Recercada sobre O Felici occhi miei
Recercada segonda
Antonio de Cabezon (1510-1566)
Diferencias sobre el canto de la Dama le demanda
Diferencias sobre la Gallarda Milanese